Ako novčana sredstva (subvencije) koja se dodeljuju obvezniku PDV-a predstavljaju naknadu ili deo naknade za promet dobara ili usluga koji vrši ovaj obveznik PDV-a davaocu tih sredstava ili drugom licu, onda postoji obaveza obračunavanja i plaćanja PDV-a. Međutim, ako predmetna novčana sredstva (subvencije) ne predstavljaju naknadu ili deo naknade za promet dobara i usluga koji vrši obveznik PDV-a – primalac novčanih sredstava, PDV se ne obračunava i ne plaća. Sa aspekta Zakona o PDV-u nije od uticaja to da li se dobijena novčana sredstva nazivaju subvencijama, podsticajima ili nekim trećim imenom, već da li se dobijena novčana sredstva smatraju naknadom za promet dobara, odnosno usluga.
Skip to PDF contentSEPTEMBAR 2019. ● POSLOVNI SAVETNIK 91
POREZI
dipl. ekon. Tanja Đelkapić, mlađi savetnik u Ministarstvu finansija
Poreski tretman subvencija,
podsticaja i novčanih sredstava
nazvanih subvencijama sa aspekta
primene propisa kojima se
uređuje porez na dodatu vrednost
Ako novčana sredstva (subvencije) koja se dodeljuju obvezniku PDV-a predsta-
vljaju naknadu ili deo naknade za promet dobara ili usluga koji vrši ovaj
obveznik PDV-a davaocu tih sredstava ili drugom licu, onda postoji obave-
za obračunavanja i plaćanja PDV-a. Međutim, ako predmetna novčana sredstva
(subvencije) ne predstavljaju naknadu ili deo naknade za promet dobara i
usluga koji vrši obveznik PDV-a – primalac novčanih sredstava, PDV se ne
obračunava i ne plaća. Sa aspekta Zakona o PDV-u nije od uticaja to da li se
dobijena novčana sredstva nazivaju subvencijama, podsticajima ili nekim
trećim imenom, već da li se dobijena novčana sredstva smatraju naknadom za
promet dobara, odnosno usluga.
Uvod
Prema Zakonu o budžetskom sistemu („Sl.
glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12,
62/13, 63/13 – ispr., 108/13, 142/14, 68/15 – dr. za-
kon, 103/15, 99/16, 113/17, 95/18 i 31/19), javni ras-
hodi su, između ostalog, i subvencije. Direktni
korisnici budžetskih sredstava dužni su da mi-
nistarstvu nadležnom za poslove finansija do-
stavljaju kvartalne izveštaje o sredstvima koja
se u toku godine sa njihovog razdela prenose sa
grupe konta 45 – Subvencije, u skladu sa članom
39. Zakona o budžetu Republike Srbije za 2019. go-
dinu („Sl. glasnik RS”, broj 95/18 – dalje: Zakon o
budžetu Republike Srbije za 2019. godinu).
Prema Zakonu o budžetu Republike Srbije za
2019. godinu raspodela subvencija za 2019. godi-
nu je sledeća:
Subvencije po oblastima Iznos (u din.)
Subvencije u privredi 17.749.023.000
Subvencije u poljoprivredi 41.580.757.000
Subvencije za železnicu 14.650.000.000
Subvencije za puteve 9.400.000.000
Subvencije u oblasti turizma 1.270.000.000
Subvencije za kulturu 3.100.000.000
Ostale subvencije 12.536.317.000
Ukupno 100.286.097.000
Subvencijama se, u skladu sa Zakonom o po-
rezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS”, br.
84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13,
68/14 − dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17 i 30/18
– dalje: Zakon o PDV-u), smatraju novčana sred-
stva koja čine naknadu, odnosno deo naknade za
promet dobara ili usluga, osim novčanih sred-
stava na ime podsticaja u funkciji ostvarivanja
ciljeva određene politike u skladu sa zakonom.
Subvencije neposredno povezane sa cenom
dobara ili usluga podrazumevaju sve novčane
iznose, stvari i druge beneficije (npr. nagra-
de) koje primalac dobara ili usluga ili neko
drugo lice daje kao protivuslugu ili posebnu
pogodnost isporučiocu dobara ili usluga za
određeni promet. Subvencijom koja se uraču-
nava u osnovicu smatraju se i sva dobrovoljna
davanja primaocu (u novcu, stvarima ili uslu-
gama) iznad naknade za isporučena dobra ili
izvršene usluge koju je odredio isporučilac
dobara ili usluga.
U skladu sa odredbom člana 17. stav 1. Zakona o
PDV-u, poreska osnovica (dalje: osnovica) prili-
92 POSLOVNI SAVETNIK ● poslovnisavetnik.net
POREZI
kom prometa dobara i usluga jeste iznos naknade
(u novcu, stvarima ili uslugama) koju obveznik
prima ili treba da primi za isporučena dobra
ili pružene usluge od primaoca dobara ili uslu-
ga ili trećeg lica, uključujući subvencije i druga
primanja (dalje: subvencije) u koja nije uključen
PDV, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Ministarstvo finansija dalo je mišljenje, br.
413-00-00012 od 27. maja 2019. godine, u vezi sa po-
reskim tretmanom novčanih sredstava, nazvanih
subvencijama, koja na osnovu zaključenog ugovora
obveznik PDV-a − Institut za zaštitu bilja i ži-
votnu sredinu – ostvaruje od Ministarstva poljo-
privrede, šumarstva i vodoprivrede − Uprave za
zaštitu bilja za poslove laboratorijskog testi-
ranja određenih uzoraka, prema kome: U skladu sa
Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službe-
ni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04 − ispravka, 61/05,
61/07, 93/12, 108/13, 68/14 − dr. zakon, 142/14, 83/15,
108/16, 113/17 i 30/18, u daljem tekstu: Zakon), obve-
znik PDV koji vrši oporezivi promet dobara ili
usluga dužan je da po tom osnovu obračuna PDV po
propisanoj poreskoj stopi i da obračunati PDV
plati na propisani način. Osnovicu za obračuna-
vanje PDV čini iznos naknade koju obveznik PDV
prima ili treba da primi za taj promet od pri-
maoca dobara ili usluga ili trećeg lica, uključu-
jući subvencije i druga primanja (u daljem tekstu:
subvencije), u koju nije uključen PDV, ako ovim zako-
nom nije drukčije propisano. Subvencijama se sma-
traju novčana sredstva koja čine naknadu, odnosno
deo naknade za promet dobara ili usluga, osim
novčanih sredstava na ime podsticaja u funkciji
ostvarivanja ciljeva određene politike u skladu
sa zakonom. Međutim, kada je reč o novčanim sred-
stvima nazvanim subvencijama koja na osnovu za-
ključenog ugovora obveznik PDV – Institut za
zaštitu bilja i životnu sredinu ostvaruje od
Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vo-
doprivrede − Uprave za zaštitu bilja za poslove
laboratorijskog testiranja određenih uzoraka,
reč je o naknadi za promet usluga za koje postoji
obaveza obračunavanja PDV u skladu sa Zakonom.
Prema tome, ako novčana sredstva (subven-
cije) koja se dodeljuju obvezniku PDV-a pred-
stavljaju naknadu ili deo naknade za promet
dobara ili usluga koji vrši ovaj obveznik
PDV-a davaocu tih sredstava ili drugom licu,
onda postoji obaveza obračunavanja i plaćanja
PDV-a. Međutim, ako predmetna novčana sred-
stva (subvencije) ne predstavljaju naknadu ili
deo naknade za promet dobara i usluga koji
vrši obveznik PDV-a – primalac novčanih
sredstava, PDV se ne obračunava i ne plaća.
U skladu sa Pravilnikom o načinu utvrđiva-
nja poreske osnovice za obračunavanje PDV kod
prometa dobara ili usluga koji se vrši uz nak-
nadu („Sl. glasnik RS”, broj 86/15), u iznos nakna-
de uračunavaju se i subvencije i druga primanja
koja Republika Srbija, autonomna pokrajina ili
lokalna samouprava prenosi obvezniku PDV-a
direktno ili indirektno, pri čemu ona čine nak-
nadu, odnosno deo naknade za promet dobara ili
usluga, osim novčanih sredstava koja se ispla-
ćuju na ime podsticaja u funkciji ostvarivanja
ciljeva određene politike u skladu sa zakonom.
U osnovicu se uračunavaju i:
1) akcize, carina i druge uvozne dažbine, kao i
ostali javni prihodi, osim PDV-a;
2) svi sporedni troškovi koje obveznik zaraču-
nava primaocu dobara i usluga.
Primer: Poreski tretman novčanih
sredstava, nazvanih subvencijama, koja npr.
Grad Požarevac prenosi obvezniku PDV-a
– Gradskoj agenciji za saobraćaj d. o. o. na
osnovu Ugovora o poveravanju obavljanja
komunalnih poslova u okviru komunalne
delatnosti javnog prigradskog prevoza
putnika
Obveznik PDV-a koji vrši oporezivi promet
dobara ili usluga dužan je da po tom osnovu ob-
računa PDV po propisanoj poreskoj stopi i da ob-
računati PDV plati na propisani način. Osnovicu
za obračunavanje PDV-a čini iznos naknade koju
obveznik PDV-a prima ili treba da primi za taj
promet od primaoca dobara ili usluga ili trećeg
lica, uključujući subvencije i druga primanja, pri
čemu u navedenu naknadu nije uključen PDV, osim
ako Zakonom o PDV-u nije drukčije propisano. Sub-
vencijama se smatraju novčana sredstva koja čine
naknadu, odnosno deo naknade za promet dobara
ili usluga, osim novčanih sredstava na ime pod-
sticaja u funkciji ostvarivanja ciljeva određene
politike u skladu sa zakonom.
Međutim, novčana sredstva, nazvana subven-
cijama, koja na osnovu zaključenog ugovora Grad
Požarevac prenosi obvezniku PDV-a – Gradskoj
agenciji za saobraćaj d. o. o. na ime realizacije
funkcionisanja javnog prevoza putnika u pri-
gradskom prevozu, smatraju se naknadom za pro-
SEPTEMBAR 2019. ● POSLOVNI SAVETNIK 93
POREZI
met dobara odnosno usluga koji obveznik PDV-a
– Gradska agencija za saobraćaj d. o. o. vrši Gradu
Požarevcu. Prema tome, poreski dužnik za pred-
metni promet dužan je da obračuna PDV i da ob-
računati PDV plati u skladu sa Zakonom o PDV-u.
Napomena: Kada obveznik PDV-a vrši promet
usluge prevoza putnika i njihovog pratećeg pr-
tljaga u gradskom, prigradskom, međumesnom i
međunarodnom železničkom saobraćaju, PDV ob-
računava se i plaća po posebnoj stopi PDV-a od
10%. S tim u vezi, kada obveznik PDV-a – Gradska
agencija za saobraćaj d. o. o., koji vrši promet
usluga prevoza putnika u prigradskom prevozu,
ostvaruje novčana sredstva za predmetne usluge
od Grada Požarevca na osnovu zaključenog ugovo-
ra, PDV obračunava se i plaća po posebnoj stopi
PDV-a od 10%.
Subvencija ili podsticaj koji nema karak-
ter naknade za isporučena dobra ili pružene
usluge ne uračunava se u osnovicu za obračun
PDV-a.
Ministarstvo finansija dalo je mišljenje,
br. 011-00-38 od 29. marta 2019. godine, u vezi
sa obavezom obračunavanja i plaćanja PDV-a u
slučaju kada, u skladu sa ugovorom kojim se regu-
lišu uslovi međusobnog poslovanja zaključenog
između obveznika PDV-a − apoteke i proizvođa-
ča, obveznik PDV-a − apoteka ostvari od proi-
zvođača novčana sredstva na ime podsticajnog
bonusa − nagrade po osnovu kupovine dobara
tog proizvođača u unapred utvrđenom obimu od
trećih lica – distributera, prema kome: Kada
u skladu sa ugovorom kojim se regulišu uslovi
međusobnog poslovanja zaključenog između obve-
znika PDV − apoteke i proizvođača (kojim nije
predviđena obaveza obveznika PDV − apoteke da
kupuje dobra iz proizvodnog asortimana proizvo-
đača), obveznik PDV − apoteka ostvari od pro-
izvođača novčana sredstva na ime podsticajnog
bonusa − nagrade po osnovu kupovine dobara tog
proizvođača u unapred utvrđenom obimu od tre-
ćih lica − distributera, pri čemu taj novčani
iznos ne predstavlja naknadu niti deo naknade
za izvršeni promet dobara ili usluga obveznika
PDV − apoteke, PDV se ne obračunava i ne plaća,
s obzirom na to da davanje novčanih sredstava
bez obaveze primaoca da izvrši protivčinidbu
u vidu prometa dobara ili usluga nije predmet
oporezivanja PDV.
Podsticaji i premije u oblasti
poljoprivrede
Podsticaji predstavljaju sredstva obezbe-
đena u budžetu Republike Srbije, kao i sredstva
obezbeđena iz drugih izvora, koja se dodeljuju
poljoprivrednim gazdinstvima i drugim lici-
ma, u skladu sa Zakonom o podsticajima u poljo-
privredi i ruralnom razvoju („Sl. glasnik RS”,
br. 10/13, 142/14, 103/15 i 101/16 – dalje: Zakon o
podsticajima), u funkciji ostvarivanja ciljeva
poljoprivredne politike i politike ruralnog
razvoja.
Vrste podsticaja su:
1) direktna plaćanja,
2) podsticaji merama ruralnog razvoja,
3) posebni podsticaji,
4) kreditna podrška.
Direktna plaćanja obuhvataju:
1) premije – novčani iznosi koji se isplaćuju po-
ljoprivrednim proizvođačima za isporučene
poljoprivredne proizvode;
2) podsticaje za proizvodnju – novčani iznosi
koji se isplaćuju po jedinici mere za posejan
usev, višegodišnji zasad, odnosno stoku odgo-
varajuće vrste;
3) regrese – novčani iznosi koji se u određe-
nom procentu ili apsolutnom iznosu isplaćuju
za kupljenu količinu inputa za poljoprivrednu
proizvodnju (gorivo, đubrivo, seme i drugi re-
produktivni materijal) i troškove skladište-
nja u javnim skladištima.
Najznačajnija premija u oblasti poljoprivre-
de jeste premija za mleko, koja se isplaćuje kvar-
talno za kravlje, ovčije i kozje sirovo mleko,
isporučeno u prethodnom kvartalu. Odredbama
čl. 15. i 16. Zakona o podsticajima uređena je pre-
mija za mleko. Kada je reč o utvrđivanju osnovi-
ce za obračunavanje PDV-a za promet mleka, sa
aspekta primene propisa kojima se uređuje po-
rez na dodatu vrednost razlikuju se dva perioda,
i to:
● period od 1. 1. 2005. godine, zaključno sa 14. 10.
2015. godine;
● period od 15. 10. 2015. godine.
Naime, u periodu od 1. 1. 2005. godine, zaključno
sa 14. 10. 2015. godine, osnovica za obračunavanje
PDV-a utvrđivala se u skladu sa članom 17. Zakona
o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS”, br.
84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13,
68/14 − dr. zakon i 142/14), prema kome se u osnovi-
94 POSLOVNI SAVETNIK ● poslovnisavetnik.net
POREZI
cu za obračunavanje PDV-a za promet mleka uraču-
navao i iznos premije za mleko, bez PDV-a.
Počev od 15. 10. 2015. godine osnovica za ob-
računavanje PDV-a utvrđuje se u skladu sa članom
17. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. gla-
snik RS”, br. 84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07,
93/12, 108/13, 68/14 − dr. zakon, 142/14 i 83/15), pre-
ma kome se u osnovicu za obračunavanje PDV-a
za promet mleka ne uračunava iznos premije za
mleko, bez PDV-a, s obzirom na to da se novčana
sredstva na ime premije za mleko smatraju pod-
sticajem u funkciji ostvarivanja ciljeva poljo-
privredne politike i politike ruralnog razvoja
u skladu sa Zakonom o podsticajima, što znači
da predmetna novčana sredstva ne čine deo nak-
nade, a samim tim ni osnovice za promet mleka.
U vezi sa navedenim, kada je u pitanju premi-
ja za mleko, vrlo je bitno obratiti pažnju na
aspekt prava na odbitak prethodnog poreza i
izdavanje računa. Prerađivač mleka, ako je ob-
veznik PDV-a, ima pravo na odbitak prethodnog
poreza iskazanog u računu prethodnog učesnika
u prometu (proizvođača), u skladu sa opštim
uslovima za odbitak prethodnog poreza. S tim u
vezi, obveznik PDV-a ima pravo na odbitak pret-
hodnog poreza po osnovu naknade koju ostvaruje
proizvođač, što znači da nema pravo na odbitak
za premiju za mleko, s obzirom na to da ona ne
ulazi u osnovicu za obračunavanje PDV-a za pro-
met mleka.
Primer: Pravo na odbitak prethodnog
poreza obveznika PDV-a − prerađivača
mleka ukoliko je za promet mleka izvršen
u maju 2019. godine (nakon izmena od 15. 10.
2015. godine) obveznik PDV-a − proizvođač
mleka u osnovicu za obračunavanje PDV-a
uračunao i deo premije za mleko i na
tako utvrđenu osnovicu obračunao PDV i
obračunati PDV iskazao u računu
Obveznik PDV-a − prerađivač mleka ima pra-
vo da PDV koji mu je obračunat od strane pret-
hodnog učesnika u prometu, obveznika PDV-a
− proizvođača mleka, za promet mleka odbije
kao prethodni porez, uz ispunjenje propisanih
uslova − da poseduje propisanu dokumentaciju
(račun ili drugi dokument koji služi kao račun,
izdat u skladu sa propisima kojima se uređuje
oporezivanje potrošnje PDV-om), kao i da pred-
metna dobra i usluge koristi ili da će ih ko-
ristiti za promet dobara ili usluga sa pravom
na odbitak prethodnog poreza, tj. za promet koji
je oporeziv PDV-om, promet za koji je propisa-
no poresko oslobođenje sa pravom na odbitak
prethodnog poreza ili za promet koji se smatra
izvršenim u inostranstvu, ako bi za taj promet
postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza
da je izvršen u Republici Srbiji.
S tim u vezi, PDV iskazan u računu obveznika
PDV-a − proizvođača mleka, izdatom za promet
mleka koji je izvršen zaključno sa 14. 10. 2015.
godine, koji je obračunat na osnovicu u koju je
uračunat deo premije za mleko (koji se odnosi na
osnovicu), obveznik PDV-a − prerađivač mleka
ima pravo da odbije kao prethodni porez. Me-
đutim, ako je za promet mleka izvršen od 15. 10.
2015. godine obveznik PDV-a − proizvođač mleka
u osnovicu za obračunavanje PDV-a uračunao i
deo premije za mleko i na tako utvrđenu osno-
vicu obračunao PDV i obračunati PDV iskazao
u računu, što znači da je iskazao veći PDV od
onog koji u skladu sa Zakonom o PDV-u duguje,
u smislu člana 44. stav 1. Zakona o PDV-u obve-
znik PDV-a − prerađivač mleka nema pravo da
na osnovu tako izdatog računa ostvari odbitak
prethodnog poreza. Pravo na odbitak prethod-
nog poreza obveznik PDV-a − prerađivač mleka
moći će da ostvari na osnovu računa obveznika
PDV-a − proizvođača mleka izdatog u skladu sa
Zakonom o PDV-u.
Takođe, obveznik PDV-a koji je u računu za
isporučena dobra i usluge iskazao veći PDV od
onog koji u skladu sa ovim zakonom duguje, dužan
je da tako iskazani PDV plati dok u novom raču-
nu ne ispravi iznos PDV-a, pri čemu se ispravka
PDV-a vrši u poreskom periodu u kojem je izdat
račun sa ispravljenim iznosom PDV-a.
Kada obveznik PDV-a – poljopri-
vrednik od npr. Ministarstva
poljoprivrede, šumarstva i vo-
doprivrede primi novčana sredstva u vidu
subvencije po hektaru obradive zemlje ili
po grlu stoke, pri čemu ona ne predstavljaju
deo naknade za izvršeni promet tih dobara,
na iznos predmetnih novčanih sredstava ne
obračunava se i ne plaća PDV. Takođe, iznos
ovih novčanih sredstava ne uračunava se u
ukupan promet dobara i usluga obveznika
PDV-a – poljoprivrednika.
Napominjemo da, kada se na ime podsticanja
proizvodnje i prometa obvezniku PDV-a – proi-
SEPTEMBAR 2019. ● POSLOVNI SAVETNIK 95
POREZI
zvođaču prenose novčana sredstva iz budžeta Re-
publike Srbije pre izvršenog prometa dobara,
pri čemu u momentu prenosa novčanih sredstava
nije poznato za koji konkretan promet dobara
ta novčana sredstva predstavljaju deo naknade
(cena koja sadrži PDV), što znači da samim tim
i ne predstavljaju avansna sredstva, obveznik
PDV-a – proizvođač u momentu prijema predmet-
nih novčanih sredstava nema obavezu da po tom
osnovu obračuna PDV, niti da izda račun iz čla-
na 42. Zakona o PDV-u.
Međutim, kada obveznik PDV-a – proizvo-
đač izvrši promet dobara za koji novčana
sredstva preneta iz budžeta Republike Srbije
predstavljaju deo naknade (cena koja sadrži
PDV), obveznik PDV-a – proizvođač dužan
je da po osnovu izvršenog prometa dobara
obračuna PDV na osnovicu koju čini zbir iz-
nosa koji proizvođač potražuje od kupca (di-
stributera ili krajnjeg korisnika) i iznosa
koji se obvezniku PDV-a – proizvođaču na
ime predmetnog prometa prenosi iz budžeta
Republike Srbije, umanjenog za pripadajući
PDV. Za izvršeni promet obveznik PDV-a –
proizvođač dužan je da izda račun u skladu sa
Zakonom o PDV-u.
Poreski tretman novčanih sredstava,
nazvanih subvencijama, koja prima
obveznik PDV-a po osnovu ugovora
o finansiranju, odnosno ugovora o
sufinansiranju određenog projekta
Obveznik PDV-a koji vrši oporezivi promet
dobara ili usluga dužan je da po tom osnovu ob-
računa PDV po propisanoj poreskoj stopi i da
obračunati PDV plati na propisani način.
S tim u vezi, kada novčana sredstva, nazvana
subvencijama, dobijena po osnovu ugovora o fi-
nansiranju, odnosno ugovora o sufinansiranju
određenog projekta, predstavljaju naknadu ili
deo naknade za oporezivi promet koji vrši ob-
veznik PDV-a, iznos tih novčanih sredstava, u
koji nije uključen PDV, čini poresku osnovicu,
odnosno deo poreske osnovice za oporezivi
promet, što znači da se po tom osnovu obraču-
nava PDV.
Međutim, kada novčana sredstva, nazvana
subvencijama, dobijena po osnovu ugovora o fi-
nansiranju, odnosno ugovora o sufinansiranju
određenog projekta, ne predstavljaju naknadu
ili deo naknade za oporezivi promet koji vrši
obveznik PDV-a, po osnovu primanja predmetnih
novčanih sredstava PDV se ne obračunava.
Prema tome, kada obveznik PDV-a primi
novčana sredstva, nazvana subvencijama, na
ime realizacije određenog projekta, pri
čemu predmetna novčana sredstva po svojoj
suštini predstavljaju naknadu ili deo nak-
nade za oporezivi promet koji vrši taj ob-
veznik PDV-a davaocu novčanih sredstava
ili trećim licima (npr. kada se, nezavisno
od naziva ugovora, zaključuje da davalac nov-
čanih sredstava ima neposredni interes da
se određeni projekat realizuje, tako da ga
faktički čini naručiocem projekta), tada
po osnovu primljenih novčanih sredstava po-
stoji obaveza obračunavanja PDV-a. Međutim,
kada primljena novčana sredstva po svojoj su-
štini ne predstavljaju naknadu ili deo nak-
nade za oporezivi promet koji vrši obveznik
PDV-a − primalac novčanih sredstava, već se,
primera radi, novčana sredstva namenski
dodeljuju za pokriće određenih troškova
projekta (pod uslovom da davalac novčanih
sredstava nije faktički naručilac projekta)
ili kao sredstva donacije (što znači da ne
postoji protivčinidba primaoca novčanih
sredstava), onda ne postoji obaveza obraču-
navanja PDV-a.
Primer: Poreski tretman novčanih
sredstava, nazvanih subvencijama, koja
npr. Šumarski fakultetu u Novom Sadu na
osnovu ugovora dobija od Ministarstva
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede
na ime sprovođenja određenog projekta
Primanje novčanih sredstava bez obaveze
primaoca novčanih sredstava da izvrši pro-
tivčinidbu (promet dobara ili usluga) davaocu
novčanih sredstava ili drugom licu ne smatra
se predmetom oporezivanja PDV-om. Međutim,
kako je u konkretnom slučaju reč o novčanim
sredstvima koja Šumarski fakultetu u Novom
Sadu na osnovu ugovora dobija od Ministarstva
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede na
ime sprovođenja određenog projekta, predmetna
novčana sredstva smatraju se naknadom za pro-
met dobara odnosno usluga koji obveznik PDV-a
96 POSLOVNI SAVETNIK ● poslovnisavetnik.net
POREZI
– Šumarski fakultet u Novom Sadu – vrši Mini-
starstvu poljoprivrede, šumarstva i vodopri-
vrede. Prema tome, na novčana sredstva koja po
tom osnovu dobije Šumarski fakultetu u Novom
Sadu PDV se obračunava i plaća.
Pored toga, kada se iz dobijenih novčanih
sredstava vrši nabavka dobara ili usluga, is-
poručilac dobara, odnosno pružalac usluga, ako
je obveznik PDV-a i ako je reč o prometu za koji
postoji obaveza obračunavanja PDV-a, dužan je da
za izvršeni promet obračuna PDV po propisanoj
poreskoj stopi i da obračunati PDV plati u skla-
du sa Zakonom o PDV-u.
Primer: Poreski tretman novčanih
sredstava (nazvanih tekućim subvencijama)
koja novinsko-izdavačko preduzeće iz
Sremske Mitrovice dobija iz budžeta Grada
Sremska Mitrovica za realizaciju projekta
„Otvoreno o javnim finansijama Grada
Sremska Mitrovica”
Ako novčana sredstva, nazvana subvencijom,
koja se dodeljuju obvezniku PDV-a predstavljaju
naknadu ili deo naknade za promet dobara ili
usluga koji vrši ovaj obveznik PDV-a, postoji
obaveza obračunavanja i plaćanja PDV-a u skla-
du sa Zakonom o PDV-u. Međutim, ako predmetna
novčana sredstva ne predstavljaju naknadu ili
deo naknade za promet dobara i usluga, odnosno
nisu neposredno povezana sa cenom dobara ili
usluga čiji promet vrši obveznik PDV-a, PDV
se ne obračunava i ne plaća. Prema tome, u kon-
kretnom slučaju na novčana sredstva koja novin-
sko-izdavačko preduzeće – privredno društvo
iz Sremske Mitrovice – dobija iz budžeta Gra-
da Sremska Mitrovica za realizaciju projekta
„Otvoreno o javnim finansijama Grada Sremska
Mitrovica”, odnosno za proizvodnju medijskih
sadržaja, PDV se obračunava i plaća na propi-
sani način.
ëSa aspekta Zakona o PDV-u nije od uti-
caja da li se dobijena novčana sredstva
nazivaju subvencijama, podsticajima ili ne-
kim trećim imenom, već da li se dobijena
novčana sredstva smatraju naknadom za pro-
met dobara, odnosno usluga.
Prema tome, u slučaju kada dobijena novčana
sredstva, nazvana subvencijom, po osnovu ugovo-
ra o finansiranju, odnosno sufinansiranju po
svojoj suštini predstavljaju naknadu za opore-
zivi promet koji vrši obveznik PDV-a, postoji
obaveze obračunavanja i plaćanja PDV-a.
Na novčana sredstva, nazvana subvencijom,
koja ostvari obveznik PDV-a, a ne smatraju se
naknadom za promet dobara odnosno usluga, ne
postoji obaveze obračunavanja i plaćanja PDV-a.
Podaci o iznosu ovih novčanih sredstava ne is-
kazuju se u obrascu POPDV.
Ministarstvo finansija dalo je mišljenje,
br. 413-00-195 od 9. maja 2018. godine, u vezi sa
određivanjem poreskog dužnika za promet do-
bara i usluga i ostvarivanjem prava na odbi-
tak prethodnog poreza u slučaju kada obveznik
PDV-a − JKP „Beograd put”, na osnovu ugovora
zaključenog sa Gradom Beogradom − Gradskom
upravom Grada Beograda − Sekretarijatom za
saobraćaj (dalje: Grad Beograd), kojim se ure-
đuje izvođenje radova na održavanju ulica i op-
štinskih puteva i ugovora o ustupanju ugovora
koji su zaključili Grad Beograd, JKP „Beograd
put” i JP „Putevi Beograda”, čiji je predmet
ustupanje prava i obaveza Grada Beograda iz na-
vedenog ugovora, zaključenog sa JKP „Beograd
put”, prijemniku prava i obaveza iz tog ugovora
– JP „Putevi Beograda”, izvrši promet dobara
odnosno usluga obvezniku PDV-a − JP „Putevi
Beograda”, prema kome: Novčana sredstva na-
zvana tekućim subvencijama, koja Grad Beograd
prenosi obvezniku PDV − JP „Putevi Beograda”
na ime realizacije aktivnosti preuzetih na-
vedenim ugovorom o ustupanju ugovora, a koje se
odnose na izvođenje radova na održavanju uli-
ca i opštinskih puteva koji su u javnoj svojini
i vode se u poslovnim knjigama Grada Beograda,
smatra se naknadom za promet dobara, od-
nosno usluga koji obveznik PDV − JP „Putevi
Beograda” vrši Gradu Beogradu. S tim u vezi,
poreski dužnik za predmetni promet dužan je
da obračuna PDV i da obračunati PDV plati u
skladu sa Zakonom. Ako je u konkretnom slučaju
reč o prometu dobara ili usluga iz oblasti gra-
đevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zako-
na, obavezu obračunavanja i plaćanja PDV na dan
nastanka poreske obaveze ima poreski dužnik
− Grad Beograd, a ako je reč o prometu za koji je,
u skladu sa Zakonom, poreski dužnik obveznik
PDV koji taj promet vrši, tj. obveznik PDV − JP
„Putevi Beograda”, poreski dužnik − JP „Pute-
vi Beograda” dužan je da, na dan nastanka pore-
ske obaveze, obračuna PDV i da obračunati PDV
plati u skladu sa Zakonom. PS
POREZI
dipl. ekon. Tanja Đelkapić, mlađi savetnik u Ministarstvu finansija
Poreski tretman subvencija,
podsticaja i novčanih sredstava
nazvanih subvencijama sa aspekta
primene propisa kojima se
uređuje porez na dodatu vrednost
Ako novčana sredstva (subvencije) koja se dodeljuju obvezniku PDV-a predsta-
vljaju naknadu ili deo naknade za promet dobara ili usluga koji vrši ovaj
obveznik PDV-a davaocu tih sredstava ili drugom licu, onda postoji obave-
za obračunavanja i plaćanja PDV-a. Međutim, ako predmetna novčana sredstva
(subvencije) ne predstavljaju naknadu ili deo naknade za promet dobara i
usluga koji vrši obveznik PDV-a – primalac novčanih sredstava, PDV se ne
obračunava i ne plaća. Sa aspekta Zakona o PDV-u nije od uticaja to da li se
dobijena novčana sredstva nazivaju subvencijama, podsticajima ili nekim
trećim imenom, već da li se dobijena novčana sredstva smatraju naknadom za
promet dobara, odnosno usluga.
Uvod
Prema Zakonu o budžetskom sistemu („Sl.
glasnik RS”, br. 54/09, 73/10, 101/10, 101/11, 93/12,
62/13, 63/13 – ispr., 108/13, 142/14, 68/15 – dr. za-
kon, 103/15, 99/16, 113/17, 95/18 i 31/19), javni ras-
hodi su, između ostalog, i subvencije. Direktni
korisnici budžetskih sredstava dužni su da mi-
nistarstvu nadležnom za poslove finansija do-
stavljaju kvartalne izveštaje o sredstvima koja
se u toku godine sa njihovog razdela prenose sa
grupe konta 45 – Subvencije, u skladu sa članom
39. Zakona o budžetu Republike Srbije za 2019. go-
dinu („Sl. glasnik RS”, broj 95/18 – dalje: Zakon o
budžetu Republike Srbije za 2019. godinu).
Prema Zakonu o budžetu Republike Srbije za
2019. godinu raspodela subvencija za 2019. godi-
nu je sledeća:
Subvencije po oblastima Iznos (u din.)
Subvencije u privredi 17.749.023.000
Subvencije u poljoprivredi 41.580.757.000
Subvencije za železnicu 14.650.000.000
Subvencije za puteve 9.400.000.000
Subvencije u oblasti turizma 1.270.000.000
Subvencije za kulturu 3.100.000.000
Ostale subvencije 12.536.317.000
Ukupno 100.286.097.000
Subvencijama se, u skladu sa Zakonom o po-
rezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS”, br.
84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13,
68/14 − dr. zakon, 142/14, 83/15, 108/16, 113/17 i 30/18
– dalje: Zakon o PDV-u), smatraju novčana sred-
stva koja čine naknadu, odnosno deo naknade za
promet dobara ili usluga, osim novčanih sred-
stava na ime podsticaja u funkciji ostvarivanja
ciljeva određene politike u skladu sa zakonom.
Subvencije neposredno povezane sa cenom
dobara ili usluga podrazumevaju sve novčane
iznose, stvari i druge beneficije (npr. nagra-
de) koje primalac dobara ili usluga ili neko
drugo lice daje kao protivuslugu ili posebnu
pogodnost isporučiocu dobara ili usluga za
određeni promet. Subvencijom koja se uraču-
nava u osnovicu smatraju se i sva dobrovoljna
davanja primaocu (u novcu, stvarima ili uslu-
gama) iznad naknade za isporučena dobra ili
izvršene usluge koju je odredio isporučilac
dobara ili usluga.
U skladu sa odredbom člana 17. stav 1. Zakona o
PDV-u, poreska osnovica (dalje: osnovica) prili-
92 POSLOVNI SAVETNIK ● poslovnisavetnik.net
POREZI
kom prometa dobara i usluga jeste iznos naknade
(u novcu, stvarima ili uslugama) koju obveznik
prima ili treba da primi za isporučena dobra
ili pružene usluge od primaoca dobara ili uslu-
ga ili trećeg lica, uključujući subvencije i druga
primanja (dalje: subvencije) u koja nije uključen
PDV, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Ministarstvo finansija dalo je mišljenje, br.
413-00-00012 od 27. maja 2019. godine, u vezi sa po-
reskim tretmanom novčanih sredstava, nazvanih
subvencijama, koja na osnovu zaključenog ugovora
obveznik PDV-a − Institut za zaštitu bilja i ži-
votnu sredinu – ostvaruje od Ministarstva poljo-
privrede, šumarstva i vodoprivrede − Uprave za
zaštitu bilja za poslove laboratorijskog testi-
ranja određenih uzoraka, prema kome: U skladu sa
Zakonom o porezu na dodatu vrednost („Službe-
ni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04 − ispravka, 61/05,
61/07, 93/12, 108/13, 68/14 − dr. zakon, 142/14, 83/15,
108/16, 113/17 i 30/18, u daljem tekstu: Zakon), obve-
znik PDV koji vrši oporezivi promet dobara ili
usluga dužan je da po tom osnovu obračuna PDV po
propisanoj poreskoj stopi i da obračunati PDV
plati na propisani način. Osnovicu za obračuna-
vanje PDV čini iznos naknade koju obveznik PDV
prima ili treba da primi za taj promet od pri-
maoca dobara ili usluga ili trećeg lica, uključu-
jući subvencije i druga primanja (u daljem tekstu:
subvencije), u koju nije uključen PDV, ako ovim zako-
nom nije drukčije propisano. Subvencijama se sma-
traju novčana sredstva koja čine naknadu, odnosno
deo naknade za promet dobara ili usluga, osim
novčanih sredstava na ime podsticaja u funkciji
ostvarivanja ciljeva određene politike u skladu
sa zakonom. Međutim, kada je reč o novčanim sred-
stvima nazvanim subvencijama koja na osnovu za-
ključenog ugovora obveznik PDV – Institut za
zaštitu bilja i životnu sredinu ostvaruje od
Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vo-
doprivrede − Uprave za zaštitu bilja za poslove
laboratorijskog testiranja određenih uzoraka,
reč je o naknadi za promet usluga za koje postoji
obaveza obračunavanja PDV u skladu sa Zakonom.
Prema tome, ako novčana sredstva (subven-
cije) koja se dodeljuju obvezniku PDV-a pred-
stavljaju naknadu ili deo naknade za promet
dobara ili usluga koji vrši ovaj obveznik
PDV-a davaocu tih sredstava ili drugom licu,
onda postoji obaveza obračunavanja i plaćanja
PDV-a. Međutim, ako predmetna novčana sred-
stva (subvencije) ne predstavljaju naknadu ili
deo naknade za promet dobara i usluga koji
vrši obveznik PDV-a – primalac novčanih
sredstava, PDV se ne obračunava i ne plaća.
U skladu sa Pravilnikom o načinu utvrđiva-
nja poreske osnovice za obračunavanje PDV kod
prometa dobara ili usluga koji se vrši uz nak-
nadu („Sl. glasnik RS”, broj 86/15), u iznos nakna-
de uračunavaju se i subvencije i druga primanja
koja Republika Srbija, autonomna pokrajina ili
lokalna samouprava prenosi obvezniku PDV-a
direktno ili indirektno, pri čemu ona čine nak-
nadu, odnosno deo naknade za promet dobara ili
usluga, osim novčanih sredstava koja se ispla-
ćuju na ime podsticaja u funkciji ostvarivanja
ciljeva određene politike u skladu sa zakonom.
U osnovicu se uračunavaju i:
1) akcize, carina i druge uvozne dažbine, kao i
ostali javni prihodi, osim PDV-a;
2) svi sporedni troškovi koje obveznik zaraču-
nava primaocu dobara i usluga.
Primer: Poreski tretman novčanih
sredstava, nazvanih subvencijama, koja npr.
Grad Požarevac prenosi obvezniku PDV-a
– Gradskoj agenciji za saobraćaj d. o. o. na
osnovu Ugovora o poveravanju obavljanja
komunalnih poslova u okviru komunalne
delatnosti javnog prigradskog prevoza
putnika
Obveznik PDV-a koji vrši oporezivi promet
dobara ili usluga dužan je da po tom osnovu ob-
računa PDV po propisanoj poreskoj stopi i da ob-
računati PDV plati na propisani način. Osnovicu
za obračunavanje PDV-a čini iznos naknade koju
obveznik PDV-a prima ili treba da primi za taj
promet od primaoca dobara ili usluga ili trećeg
lica, uključujući subvencije i druga primanja, pri
čemu u navedenu naknadu nije uključen PDV, osim
ako Zakonom o PDV-u nije drukčije propisano. Sub-
vencijama se smatraju novčana sredstva koja čine
naknadu, odnosno deo naknade za promet dobara
ili usluga, osim novčanih sredstava na ime pod-
sticaja u funkciji ostvarivanja ciljeva određene
politike u skladu sa zakonom.
Međutim, novčana sredstva, nazvana subven-
cijama, koja na osnovu zaključenog ugovora Grad
Požarevac prenosi obvezniku PDV-a – Gradskoj
agenciji za saobraćaj d. o. o. na ime realizacije
funkcionisanja javnog prevoza putnika u pri-
gradskom prevozu, smatraju se naknadom za pro-
SEPTEMBAR 2019. ● POSLOVNI SAVETNIK 93
POREZI
met dobara odnosno usluga koji obveznik PDV-a
– Gradska agencija za saobraćaj d. o. o. vrši Gradu
Požarevcu. Prema tome, poreski dužnik za pred-
metni promet dužan je da obračuna PDV i da ob-
računati PDV plati u skladu sa Zakonom o PDV-u.
Napomena: Kada obveznik PDV-a vrši promet
usluge prevoza putnika i njihovog pratećeg pr-
tljaga u gradskom, prigradskom, međumesnom i
međunarodnom železničkom saobraćaju, PDV ob-
računava se i plaća po posebnoj stopi PDV-a od
10%. S tim u vezi, kada obveznik PDV-a – Gradska
agencija za saobraćaj d. o. o., koji vrši promet
usluga prevoza putnika u prigradskom prevozu,
ostvaruje novčana sredstva za predmetne usluge
od Grada Požarevca na osnovu zaključenog ugovo-
ra, PDV obračunava se i plaća po posebnoj stopi
PDV-a od 10%.
Subvencija ili podsticaj koji nema karak-
ter naknade za isporučena dobra ili pružene
usluge ne uračunava se u osnovicu za obračun
PDV-a.
Ministarstvo finansija dalo je mišljenje,
br. 011-00-38 od 29. marta 2019. godine, u vezi
sa obavezom obračunavanja i plaćanja PDV-a u
slučaju kada, u skladu sa ugovorom kojim se regu-
lišu uslovi međusobnog poslovanja zaključenog
između obveznika PDV-a − apoteke i proizvođa-
ča, obveznik PDV-a − apoteka ostvari od proi-
zvođača novčana sredstva na ime podsticajnog
bonusa − nagrade po osnovu kupovine dobara
tog proizvođača u unapred utvrđenom obimu od
trećih lica – distributera, prema kome: Kada
u skladu sa ugovorom kojim se regulišu uslovi
međusobnog poslovanja zaključenog između obve-
znika PDV − apoteke i proizvođača (kojim nije
predviđena obaveza obveznika PDV − apoteke da
kupuje dobra iz proizvodnog asortimana proizvo-
đača), obveznik PDV − apoteka ostvari od pro-
izvođača novčana sredstva na ime podsticajnog
bonusa − nagrade po osnovu kupovine dobara tog
proizvođača u unapred utvrđenom obimu od tre-
ćih lica − distributera, pri čemu taj novčani
iznos ne predstavlja naknadu niti deo naknade
za izvršeni promet dobara ili usluga obveznika
PDV − apoteke, PDV se ne obračunava i ne plaća,
s obzirom na to da davanje novčanih sredstava
bez obaveze primaoca da izvrši protivčinidbu
u vidu prometa dobara ili usluga nije predmet
oporezivanja PDV.
Podsticaji i premije u oblasti
poljoprivrede
Podsticaji predstavljaju sredstva obezbe-
đena u budžetu Republike Srbije, kao i sredstva
obezbeđena iz drugih izvora, koja se dodeljuju
poljoprivrednim gazdinstvima i drugim lici-
ma, u skladu sa Zakonom o podsticajima u poljo-
privredi i ruralnom razvoju („Sl. glasnik RS”,
br. 10/13, 142/14, 103/15 i 101/16 – dalje: Zakon o
podsticajima), u funkciji ostvarivanja ciljeva
poljoprivredne politike i politike ruralnog
razvoja.
Vrste podsticaja su:
1) direktna plaćanja,
2) podsticaji merama ruralnog razvoja,
3) posebni podsticaji,
4) kreditna podrška.
Direktna plaćanja obuhvataju:
1) premije – novčani iznosi koji se isplaćuju po-
ljoprivrednim proizvođačima za isporučene
poljoprivredne proizvode;
2) podsticaje za proizvodnju – novčani iznosi
koji se isplaćuju po jedinici mere za posejan
usev, višegodišnji zasad, odnosno stoku odgo-
varajuće vrste;
3) regrese – novčani iznosi koji se u određe-
nom procentu ili apsolutnom iznosu isplaćuju
za kupljenu količinu inputa za poljoprivrednu
proizvodnju (gorivo, đubrivo, seme i drugi re-
produktivni materijal) i troškove skladište-
nja u javnim skladištima.
Najznačajnija premija u oblasti poljoprivre-
de jeste premija za mleko, koja se isplaćuje kvar-
talno za kravlje, ovčije i kozje sirovo mleko,
isporučeno u prethodnom kvartalu. Odredbama
čl. 15. i 16. Zakona o podsticajima uređena je pre-
mija za mleko. Kada je reč o utvrđivanju osnovi-
ce za obračunavanje PDV-a za promet mleka, sa
aspekta primene propisa kojima se uređuje po-
rez na dodatu vrednost razlikuju se dva perioda,
i to:
● period od 1. 1. 2005. godine, zaključno sa 14. 10.
2015. godine;
● period od 15. 10. 2015. godine.
Naime, u periodu od 1. 1. 2005. godine, zaključno
sa 14. 10. 2015. godine, osnovica za obračunavanje
PDV-a utvrđivala se u skladu sa članom 17. Zakona
o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS”, br.
84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13,
68/14 − dr. zakon i 142/14), prema kome se u osnovi-
94 POSLOVNI SAVETNIK ● poslovnisavetnik.net
POREZI
cu za obračunavanje PDV-a za promet mleka uraču-
navao i iznos premije za mleko, bez PDV-a.
Počev od 15. 10. 2015. godine osnovica za ob-
računavanje PDV-a utvrđuje se u skladu sa članom
17. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. gla-
snik RS”, br. 84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07,
93/12, 108/13, 68/14 − dr. zakon, 142/14 i 83/15), pre-
ma kome se u osnovicu za obračunavanje PDV-a
za promet mleka ne uračunava iznos premije za
mleko, bez PDV-a, s obzirom na to da se novčana
sredstva na ime premije za mleko smatraju pod-
sticajem u funkciji ostvarivanja ciljeva poljo-
privredne politike i politike ruralnog razvoja
u skladu sa Zakonom o podsticajima, što znači
da predmetna novčana sredstva ne čine deo nak-
nade, a samim tim ni osnovice za promet mleka.
U vezi sa navedenim, kada je u pitanju premi-
ja za mleko, vrlo je bitno obratiti pažnju na
aspekt prava na odbitak prethodnog poreza i
izdavanje računa. Prerađivač mleka, ako je ob-
veznik PDV-a, ima pravo na odbitak prethodnog
poreza iskazanog u računu prethodnog učesnika
u prometu (proizvođača), u skladu sa opštim
uslovima za odbitak prethodnog poreza. S tim u
vezi, obveznik PDV-a ima pravo na odbitak pret-
hodnog poreza po osnovu naknade koju ostvaruje
proizvođač, što znači da nema pravo na odbitak
za premiju za mleko, s obzirom na to da ona ne
ulazi u osnovicu za obračunavanje PDV-a za pro-
met mleka.
Primer: Pravo na odbitak prethodnog
poreza obveznika PDV-a − prerađivača
mleka ukoliko je za promet mleka izvršen
u maju 2019. godine (nakon izmena od 15. 10.
2015. godine) obveznik PDV-a − proizvođač
mleka u osnovicu za obračunavanje PDV-a
uračunao i deo premije za mleko i na
tako utvrđenu osnovicu obračunao PDV i
obračunati PDV iskazao u računu
Obveznik PDV-a − prerađivač mleka ima pra-
vo da PDV koji mu je obračunat od strane pret-
hodnog učesnika u prometu, obveznika PDV-a
− proizvođača mleka, za promet mleka odbije
kao prethodni porez, uz ispunjenje propisanih
uslova − da poseduje propisanu dokumentaciju
(račun ili drugi dokument koji služi kao račun,
izdat u skladu sa propisima kojima se uređuje
oporezivanje potrošnje PDV-om), kao i da pred-
metna dobra i usluge koristi ili da će ih ko-
ristiti za promet dobara ili usluga sa pravom
na odbitak prethodnog poreza, tj. za promet koji
je oporeziv PDV-om, promet za koji je propisa-
no poresko oslobođenje sa pravom na odbitak
prethodnog poreza ili za promet koji se smatra
izvršenim u inostranstvu, ako bi za taj promet
postojalo pravo na odbitak prethodnog poreza
da je izvršen u Republici Srbiji.
S tim u vezi, PDV iskazan u računu obveznika
PDV-a − proizvođača mleka, izdatom za promet
mleka koji je izvršen zaključno sa 14. 10. 2015.
godine, koji je obračunat na osnovicu u koju je
uračunat deo premije za mleko (koji se odnosi na
osnovicu), obveznik PDV-a − prerađivač mleka
ima pravo da odbije kao prethodni porez. Me-
đutim, ako je za promet mleka izvršen od 15. 10.
2015. godine obveznik PDV-a − proizvođač mleka
u osnovicu za obračunavanje PDV-a uračunao i
deo premije za mleko i na tako utvrđenu osno-
vicu obračunao PDV i obračunati PDV iskazao
u računu, što znači da je iskazao veći PDV od
onog koji u skladu sa Zakonom o PDV-u duguje,
u smislu člana 44. stav 1. Zakona o PDV-u obve-
znik PDV-a − prerađivač mleka nema pravo da
na osnovu tako izdatog računa ostvari odbitak
prethodnog poreza. Pravo na odbitak prethod-
nog poreza obveznik PDV-a − prerađivač mleka
moći će da ostvari na osnovu računa obveznika
PDV-a − proizvođača mleka izdatog u skladu sa
Zakonom o PDV-u.
Takođe, obveznik PDV-a koji je u računu za
isporučena dobra i usluge iskazao veći PDV od
onog koji u skladu sa ovim zakonom duguje, dužan
je da tako iskazani PDV plati dok u novom raču-
nu ne ispravi iznos PDV-a, pri čemu se ispravka
PDV-a vrši u poreskom periodu u kojem je izdat
račun sa ispravljenim iznosom PDV-a.
Kada obveznik PDV-a – poljopri-
vrednik od npr. Ministarstva
poljoprivrede, šumarstva i vo-
doprivrede primi novčana sredstva u vidu
subvencije po hektaru obradive zemlje ili
po grlu stoke, pri čemu ona ne predstavljaju
deo naknade za izvršeni promet tih dobara,
na iznos predmetnih novčanih sredstava ne
obračunava se i ne plaća PDV. Takođe, iznos
ovih novčanih sredstava ne uračunava se u
ukupan promet dobara i usluga obveznika
PDV-a – poljoprivrednika.
Napominjemo da, kada se na ime podsticanja
proizvodnje i prometa obvezniku PDV-a – proi-
SEPTEMBAR 2019. ● POSLOVNI SAVETNIK 95
POREZI
zvođaču prenose novčana sredstva iz budžeta Re-
publike Srbije pre izvršenog prometa dobara,
pri čemu u momentu prenosa novčanih sredstava
nije poznato za koji konkretan promet dobara
ta novčana sredstva predstavljaju deo naknade
(cena koja sadrži PDV), što znači da samim tim
i ne predstavljaju avansna sredstva, obveznik
PDV-a – proizvođač u momentu prijema predmet-
nih novčanih sredstava nema obavezu da po tom
osnovu obračuna PDV, niti da izda račun iz čla-
na 42. Zakona o PDV-u.
Međutim, kada obveznik PDV-a – proizvo-
đač izvrši promet dobara za koji novčana
sredstva preneta iz budžeta Republike Srbije
predstavljaju deo naknade (cena koja sadrži
PDV), obveznik PDV-a – proizvođač dužan
je da po osnovu izvršenog prometa dobara
obračuna PDV na osnovicu koju čini zbir iz-
nosa koji proizvođač potražuje od kupca (di-
stributera ili krajnjeg korisnika) i iznosa
koji se obvezniku PDV-a – proizvođaču na
ime predmetnog prometa prenosi iz budžeta
Republike Srbije, umanjenog za pripadajući
PDV. Za izvršeni promet obveznik PDV-a –
proizvođač dužan je da izda račun u skladu sa
Zakonom o PDV-u.
Poreski tretman novčanih sredstava,
nazvanih subvencijama, koja prima
obveznik PDV-a po osnovu ugovora
o finansiranju, odnosno ugovora o
sufinansiranju određenog projekta
Obveznik PDV-a koji vrši oporezivi promet
dobara ili usluga dužan je da po tom osnovu ob-
računa PDV po propisanoj poreskoj stopi i da
obračunati PDV plati na propisani način.
S tim u vezi, kada novčana sredstva, nazvana
subvencijama, dobijena po osnovu ugovora o fi-
nansiranju, odnosno ugovora o sufinansiranju
određenog projekta, predstavljaju naknadu ili
deo naknade za oporezivi promet koji vrši ob-
veznik PDV-a, iznos tih novčanih sredstava, u
koji nije uključen PDV, čini poresku osnovicu,
odnosno deo poreske osnovice za oporezivi
promet, što znači da se po tom osnovu obraču-
nava PDV.
Međutim, kada novčana sredstva, nazvana
subvencijama, dobijena po osnovu ugovora o fi-
nansiranju, odnosno ugovora o sufinansiranju
određenog projekta, ne predstavljaju naknadu
ili deo naknade za oporezivi promet koji vrši
obveznik PDV-a, po osnovu primanja predmetnih
novčanih sredstava PDV se ne obračunava.
Prema tome, kada obveznik PDV-a primi
novčana sredstva, nazvana subvencijama, na
ime realizacije određenog projekta, pri
čemu predmetna novčana sredstva po svojoj
suštini predstavljaju naknadu ili deo nak-
nade za oporezivi promet koji vrši taj ob-
veznik PDV-a davaocu novčanih sredstava
ili trećim licima (npr. kada se, nezavisno
od naziva ugovora, zaključuje da davalac nov-
čanih sredstava ima neposredni interes da
se određeni projekat realizuje, tako da ga
faktički čini naručiocem projekta), tada
po osnovu primljenih novčanih sredstava po-
stoji obaveza obračunavanja PDV-a. Međutim,
kada primljena novčana sredstva po svojoj su-
štini ne predstavljaju naknadu ili deo nak-
nade za oporezivi promet koji vrši obveznik
PDV-a − primalac novčanih sredstava, već se,
primera radi, novčana sredstva namenski
dodeljuju za pokriće određenih troškova
projekta (pod uslovom da davalac novčanih
sredstava nije faktički naručilac projekta)
ili kao sredstva donacije (što znači da ne
postoji protivčinidba primaoca novčanih
sredstava), onda ne postoji obaveza obraču-
navanja PDV-a.
Primer: Poreski tretman novčanih
sredstava, nazvanih subvencijama, koja
npr. Šumarski fakultetu u Novom Sadu na
osnovu ugovora dobija od Ministarstva
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede
na ime sprovođenja određenog projekta
Primanje novčanih sredstava bez obaveze
primaoca novčanih sredstava da izvrši pro-
tivčinidbu (promet dobara ili usluga) davaocu
novčanih sredstava ili drugom licu ne smatra
se predmetom oporezivanja PDV-om. Međutim,
kako je u konkretnom slučaju reč o novčanim
sredstvima koja Šumarski fakultetu u Novom
Sadu na osnovu ugovora dobija od Ministarstva
poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede na
ime sprovođenja određenog projekta, predmetna
novčana sredstva smatraju se naknadom za pro-
met dobara odnosno usluga koji obveznik PDV-a
96 POSLOVNI SAVETNIK ● poslovnisavetnik.net
POREZI
– Šumarski fakultet u Novom Sadu – vrši Mini-
starstvu poljoprivrede, šumarstva i vodopri-
vrede. Prema tome, na novčana sredstva koja po
tom osnovu dobije Šumarski fakultetu u Novom
Sadu PDV se obračunava i plaća.
Pored toga, kada se iz dobijenih novčanih
sredstava vrši nabavka dobara ili usluga, is-
poručilac dobara, odnosno pružalac usluga, ako
je obveznik PDV-a i ako je reč o prometu za koji
postoji obaveza obračunavanja PDV-a, dužan je da
za izvršeni promet obračuna PDV po propisanoj
poreskoj stopi i da obračunati PDV plati u skla-
du sa Zakonom o PDV-u.
Primer: Poreski tretman novčanih
sredstava (nazvanih tekućim subvencijama)
koja novinsko-izdavačko preduzeće iz
Sremske Mitrovice dobija iz budžeta Grada
Sremska Mitrovica za realizaciju projekta
„Otvoreno o javnim finansijama Grada
Sremska Mitrovica”
Ako novčana sredstva, nazvana subvencijom,
koja se dodeljuju obvezniku PDV-a predstavljaju
naknadu ili deo naknade za promet dobara ili
usluga koji vrši ovaj obveznik PDV-a, postoji
obaveza obračunavanja i plaćanja PDV-a u skla-
du sa Zakonom o PDV-u. Međutim, ako predmetna
novčana sredstva ne predstavljaju naknadu ili
deo naknade za promet dobara i usluga, odnosno
nisu neposredno povezana sa cenom dobara ili
usluga čiji promet vrši obveznik PDV-a, PDV
se ne obračunava i ne plaća. Prema tome, u kon-
kretnom slučaju na novčana sredstva koja novin-
sko-izdavačko preduzeće – privredno društvo
iz Sremske Mitrovice – dobija iz budžeta Gra-
da Sremska Mitrovica za realizaciju projekta
„Otvoreno o javnim finansijama Grada Sremska
Mitrovica”, odnosno za proizvodnju medijskih
sadržaja, PDV se obračunava i plaća na propi-
sani način.
ëSa aspekta Zakona o PDV-u nije od uti-
caja da li se dobijena novčana sredstva
nazivaju subvencijama, podsticajima ili ne-
kim trećim imenom, već da li se dobijena
novčana sredstva smatraju naknadom za pro-
met dobara, odnosno usluga.
Prema tome, u slučaju kada dobijena novčana
sredstva, nazvana subvencijom, po osnovu ugovo-
ra o finansiranju, odnosno sufinansiranju po
svojoj suštini predstavljaju naknadu za opore-
zivi promet koji vrši obveznik PDV-a, postoji
obaveze obračunavanja i plaćanja PDV-a.
Na novčana sredstva, nazvana subvencijom,
koja ostvari obveznik PDV-a, a ne smatraju se
naknadom za promet dobara odnosno usluga, ne
postoji obaveze obračunavanja i plaćanja PDV-a.
Podaci o iznosu ovih novčanih sredstava ne is-
kazuju se u obrascu POPDV.
Ministarstvo finansija dalo je mišljenje,
br. 413-00-195 od 9. maja 2018. godine, u vezi sa
određivanjem poreskog dužnika za promet do-
bara i usluga i ostvarivanjem prava na odbi-
tak prethodnog poreza u slučaju kada obveznik
PDV-a − JKP „Beograd put”, na osnovu ugovora
zaključenog sa Gradom Beogradom − Gradskom
upravom Grada Beograda − Sekretarijatom za
saobraćaj (dalje: Grad Beograd), kojim se ure-
đuje izvođenje radova na održavanju ulica i op-
štinskih puteva i ugovora o ustupanju ugovora
koji su zaključili Grad Beograd, JKP „Beograd
put” i JP „Putevi Beograda”, čiji je predmet
ustupanje prava i obaveza Grada Beograda iz na-
vedenog ugovora, zaključenog sa JKP „Beograd
put”, prijemniku prava i obaveza iz tog ugovora
– JP „Putevi Beograda”, izvrši promet dobara
odnosno usluga obvezniku PDV-a − JP „Putevi
Beograda”, prema kome: Novčana sredstva na-
zvana tekućim subvencijama, koja Grad Beograd
prenosi obvezniku PDV − JP „Putevi Beograda”
na ime realizacije aktivnosti preuzetih na-
vedenim ugovorom o ustupanju ugovora, a koje se
odnose na izvođenje radova na održavanju uli-
ca i opštinskih puteva koji su u javnoj svojini
i vode se u poslovnim knjigama Grada Beograda,
smatra se naknadom za promet dobara, od-
nosno usluga koji obveznik PDV − JP „Putevi
Beograda” vrši Gradu Beogradu. S tim u vezi,
poreski dužnik za predmetni promet dužan je
da obračuna PDV i da obračunati PDV plati u
skladu sa Zakonom. Ako je u konkretnom slučaju
reč o prometu dobara ili usluga iz oblasti gra-
đevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zako-
na, obavezu obračunavanja i plaćanja PDV na dan
nastanka poreske obaveze ima poreski dužnik
− Grad Beograd, a ako je reč o prometu za koji je,
u skladu sa Zakonom, poreski dužnik obveznik
PDV koji taj promet vrši, tj. obveznik PDV − JP
„Putevi Beograda”, poreski dužnik − JP „Pute-
vi Beograda” dužan je da, na dan nastanka pore-
ske obaveze, obračuna PDV i da obračunati PDV
plati u skladu sa Zakonom. PS